Lijst – je mooiste portretten of landschappen afwerken

Hoe mooi je foto of poster ook is, hij is niet echt af zonder een randlijst. Ook al kun je in het museum al wel moderne kunst aan de wand zien hangen zonder dat die ingelijst is. Dat is dan vaak juist de bedoeling van kunstenaars. Voor je eigen woonruimte is een lijst echter de bekroning van je eigen kunstwerkjes. Het geeft aan je bijzondere foto, ets of schilderij een passend kader. Die kun je qua aandacht heel ingetogen houden door een smalle, functionele sierlijst. Of juist benadrukken. Zo doet een oude aquarel het heel goed in een brede, mooi versierde pronk lijst.

Lodewijkstijlen van de lijst

Die brede versierde lijsten waren erg in de mode in de 18^e eeuw. De Fransen bepaalden toen hoe kunst het beste kon ingelijst. Tal van kunststijlen volgden elkaar snel op. Van de Louis XIII-stijl tot de barok en van de rococo tot het neoclassicisme. De ornamenten kwamen al op de lijsten terecht in de Louis XIII-stijl. In de baroktijd (Louis XIV-stijl) werden de lijsten kunstwerken op zichzelf, vol tierlantijnen en drukke slingers. 

Rococo en neoclassicisme

De druk bewerkte vaak goudkleurige baroklijsten kregen in Louis XV-stijl (rococo) een bewerking. De drukke versieringen werden van elegante, vloeiende lijnen voorzien. En ook werd asymmetrie toegepast zodat de boel minder stijf werd. Pas aan het eind van de 18^e eeuw krijgt de Louis XVI-stijl (neoclassicisme) vat op de lijsten en verdwijnt de overmatige ornamentiek. De lijsten krijgen een strakker aanzien en niet langer een uitbundig geheel van versieringen. 

Waarom inlijsten?

Zo heeft de lijst dus een hele ontwikkeling gekend. Van smalle, bijna onzichtbare lijsten tot grote en zware en rijkversierde exemplaren. Vandaag de dag zitten we tussen die twee uitersten in. Foto’s en andere afbeeldingen krijgen wel een mooie afgewerkte rand. Maar niet meer een lijst die de aandacht van de afbeelding weghaalt en zelf wel een kunstwerkje lijkt te zijn. De lijst is met andere woorden niet te aanwezig maar doet wat hij moet doen: een mooie afbeelding netjes afwerken. Zo’n afwerkrand is nu een kader dat het ingelijste helemaal af maakt en de afbeelding scheidt van de rest van de wand waar hij aan hangt. Drie functies bepalen zo’n fotorand nu:

• Visuele begrenzing

• Bescherming van dat wat ingelijst is

• Versteviging van het ingelijste werk

De lijst en een passe-partout

Zelf een mooi item inlijsten hoeft niet moeilijk te zijn. Zeker als je met een wissellijst aan de slag gaat. Je hebt de achterzijde van zo’n lijst snel los en je kunstwerkje daarna zo achter het glas geschoven. Let er wel even op dat je geen stof of andere ongerechtigheden mee opsluit achter het glas. Wil een je item inlijsten met een passe-partout er eerst omheen? Dan wordt het al iets moeilijker. Je hebt dan speciaal materiaal nodig zoals een leider waaraan je een precisiemesje hecht. Die kun je dan via een bepaalde hoek door kartonpapier laten snijden. Dat moet heel strak en gaat nog wel eens mis. Verstandiger is het om in dat geval even een specialist het passe-partout te laten verzorgen. Zo ben je er zeker van dat het resultaat er professioneel uit komt te zien.